Katibu Mkuu Migire amesema kwa sasa LATRA itaanza na majaribio kwa miezi mitatu ili kujiweka sawa na endapo itabainika kuwepo kwa changamoto ndogo ndogo zitakamilishwa ili Julai uanze rasmi.

Karibu Mkuu Migire Ameelezea Faida za mfumo kwa abiria ikiwemo Kutolazimika kwenda stendi ili kukata tiketi hivyo kumpunguzia adha ya kutafuta wakala kwani tiketi yake ataipata kupitia simu yake ya kiganjani.

Aidha, Ameongeza kuwa kwa abiria wa sio kuwa na simu janja watapata tiketi hizo kupitia mawakala wa mabenki ili kuwapunguzia kadhaa ya kutafuta mawakala walio katika stendi za mabasi.

Kwa upande wake Mkurugenzi wa Latra Giliard Ngewe amesema mamlaka itaanza kutoa elimu kuanzia April mosi ili kuwapa abiria uelewa wa namna ya kukata tiketi hizo kwa kuzingatia Makundi yote ya jamii.

Ngewe ameongeza kuwa elimu hiyo imeshirikisha taasisi zote muhimu ikiwemo Mamlaka ya Mapato Tanzania pamoja na Chama cha Wamiliki wa Mabasi Tanzania (TABOA) ili kufikia watumiaji kwa haraka.

 
BENKI ya Exim Tanzania na Jumuiya ya Wawekezaji wa Utalii Zanzibar (ZATI) wametiliana saini Mkataba wa Makubaliano (MoU) ya ushirikiano wa kiutendaji hatua inayolenga kuinua kuboresha utoaji wa kwa sekta ya utalii katika Visiwa hivyo vya kihistoria.

Ushirikiano huo unatoa wasaa kwa wadau hao wawili kushirikiana katika kuhakikisha taarifa zote muhimu kuhusu utalii visiwani humo Zanzibar zinapatikana kwa urahisi duniani kote na kuhakikisha kwamba wanachama wa ZATI wanapata ufumbuzi wa mahitaji yao yote ya huduma za kifedha.

Akizungumza wakati hafla fupi ya utiaji saini makubaliano hayo iliyofanyika Zanzibar mwishoni mwa wiki Waziri wa Utalii na Mambo ya Kale Zanzibar Bw Simai Mohamed pamoja na kuwapongeza wadau hao wawili kwa hatua hiyo alitayataja makubaliano hayo kuwa ni ya aina ya kipekee yakiwa yameainisha viashiria mahususi vya utendaji kwa pande zote mbili ili kuwezesha maendeleo ya miundombinu bora ya utalii na shughuli kote Visiwani.

Alisema hatua hiyo inakwenda sambamba na azma ya serikali ya kuimarisha ushirikiano miongoni mwa taasisi za sekta binafsi pamoja mahusiano baina ya serikali na sekta binafsi.

“Ni imani yangu kuwa mahusiano mazuri baina ya wadau wa serikali na taasisi za kifedha ikiwemo benki ya Exim yatasaidia zaidi wadau mbalimbali wa utalii Zanzibar ambao wameathiriwa kwa kiasi kikubwa na athari za kiuchumi za COVID-19 ili waweze kujikwamua na hatimaye kurejesha uwezo wao wa kiuchumi. Natoa wito kwa taasisi nyingine za fedha kuiga mfano huu kwa kuwa karibu na wadau wa utalii hasa katika zama hizi ambapo serikali inajikita zaidi katika uchumi wa bluu ‘’ alisema.

Utalii unachangia takribani 25 asilimia ya pato la Taifa Zanzibar (GDP) na hadi asilimia 80 ya mapato ya fedha za kigeni visiwani humo.

Akizungumza kwenye hafla hiyo Ofisa Mtendaji Mkuu wa Benki ya Exim, Jaffari Matundu alisisitiza kuwa hatua hiyo ni muendelezo wa mkakati wa benki hiyo kuendelea kukuza sekta ya Utalii Zanzibar na Tanzania kwa ujumla.

"Sekta hii muhimu ya utalii ni moja ya sehemu ambayo tunaitazama zaidi hususani katika visiwa hivi vya Zanzibar na maeneo mengine hapa nchini hivyo na niahidi kwamba tutaendelea kujidhatiti zaidi hilo. Utalii ni nguzo muhimu ya uchumi wa Zanzibar na sisi tutaendelea kuzingatia hilo kwa kuwekeza zaidi muda wetu, juhudi , rasilimali watu na mtaji zaidi katika kuhudumia sekta hii na msimamo wetu huo hautabadilika’’ alisisitiza.

Kwa mujibu wa makubaliano hayo ya miaka mitatu, benki hiyo itahusika katika kuhakikisha wadau wa utalii wanapata mikopo ya biashara kubwa na ndogo inayoandaliwa kulingana na mtiririko wa fedha za mwanachama husika.

“Pia tutaendelea kutoa huduma bora zaidi za kubadilishia fedha kwa kuzingatia viwango vyenye ushindani zaidi kwa sarafu zote ikiwemo Shilingi ya Kitanzania pamoja na Dola ya Kimarekani.

Ni kutokana na mkakati wetu huu ndio maana hata kwenye matawi yetu tunahakikisha kwamba wadau wa utalii hususani wanachana wa ZATI wanakuwa na upendeleo maalum katika kupata huduma, ikiwemo kupatiwa Meneja Mahusiano maalum kwa ajili yao tu.

Pia tunahakikisha wanapata huduma nyingine nyingi ikiwemo huduma za Bima, uwepo wa makubaliano maalum katika viwango vya ushuru (tarrifs) pamoja na kuwapatia Mashine za malipo (POS) ili kuwarahisishia watalii kufanya malipo na kutokuwa na wasiwasi wa kubeba au kutembea na pesa.’’ Alisema Matundu.

Kwa upande wake Mwenyekiti wa ZATI, Rahim Bhaloo, aliipongeza Benki ya Exim kwa ushirikiano huo, na kusema hatua hiyo itaiwezesha sekta ya kimkakati ya utalii Zanzibar kuongeza kwa kiasi kikubwa uwezo wake, kuinua ubora wa huduma na kuongeza zaidi mvuto wa Visiwa hivyo kwa watalii wa ndani na nje ya nchi.

“Ni muhimu kueleza kuwa hatua hii ni matokeo ya ushirikiano wa karibu na wenye tija kati ya ZATI na wadau wake wakiwemo wanachama wake, taasisi za fedha kama Benki ya Exim na Serikali ya Mapinduzi ya Zanzibar. Ushirikiano huu huu utatuwezesha kusaidia ipasavyo biashara yetu ya utalii, kutengeneza ajira, na kuboresha ustawi wa wawekezaji wadogo na wakubwa katika sekta ya utalii.’’ Alisema.

Ofisa Mtendaji Mkuu wa Benki ya Exim, Jaffari Matundu (kushoto) na Mwenyekiti wa Jumuiya ya Wawekezaji wa Utalii Zanzibar (ZATI) Bw. Rahim Bhaloo (kulia) wakitia saini hati za Makubaliano ya kiutendaji baina ya taasisi hizo mbili mjini Zanzibar mwishoni mwa wiki. Ushirikiano huo unatoa wasaa kwa wadau hao wawili kushirikiana katika kuhakikisha taarifa zote muhimu kuhusu utalii visiwani humo zinapatikana kwa urahisi duniani kote na kuhakikisha kwamba wanachama wa ZATI wanapata ufumbuzi wa mahitaji yao yote ya huduma za kifedha. Wanaotazama ni Waziri wa Utalii na Mambo ya Kale Zanzibar, Simai Mohamed (katikati), Waziri wa Biashara na Maendeleo ya Viwanda Zanzibar, Omar Said Shaaban (wa pili kulia), Katibu Mkuu Wizara ya Utalii na Mambo ya Kale Zanzibar, Fatma Mabrouk (wa tatu kulia) na wawakilishi wengine kutoka sehemu zote mbili.




Ushirikiano huo unatoa wasaa kwa wadau hao wawili kushirikiana katika kuhakikisha taarifa zote muhimu kuhusu utalii visiwani humo Zanzibar zinapatikana kwa urahisi duniani kote na kuhakikisha kwamba wanachama wa ZATI wanapata ufumbuzi wa mahitaji yao yote ya huduma za kifedha.




Akizungumza wakati hafla hiyo Waziri wa Utalii na Mambo ya Kale Zanzibar Bw Simai Mohamed (Pichani) pamoja na kuwapongeza wadau hao wawili kwa hatua hiyo alitayataja makubaliano hayo kuwa ni ya aina ya kipekee yakiwa yameainisha viashiria mahususi vya utendaji kwa pande zote mbili ili kuwezesha maendeleo ya miundombinu bora ya utalii na shughuli kote Visiwani.


Waziri wa Biashara na Maendeleo ya Viwanda Zanzibar, Omar Said Shaaban akizungumza kwenye hafla hiyo.




Akizungumza kwenye hafla hiyo Ofisa Mtendaji Mkuu wa Benki ya Exim, Jaffari Matundu (Pichani) alisisitiza kuwa hatua hiyo ni muendelezo wa mkakati wa benki hiyo kuendelea kukuza sekta ya Utalii Zanzibar na Tanzania kwa ujumla.



Akizungumza kwenye hafla hiyo Mwenyekiti wa ZATI, Rahim Bhaloo (Pichani) aliipongeza Benki ya Exim kwa ushirikiano huo, na kusema hatua hiyo itaiwezesha sekta ya kimkakati ya utalii Zanzibar kuongeza kwa kiasi kikubwa uwezo wake, kuinua ubora wa huduma na kuongeza zaidi mvuto wa Visiwa hivyo kwa watalii wa ndani na nje ya nchi.



Waziri wa Utalii na Mambo ya Kale Zanzibar, Simai Mohamed (Katikati walioketi), Waziri wa Biashara na Maendeleo ya Viwanda Zanzibar, Omar Said Shaaban ( wa tano kulia walioketi) na Katibu Mkuu Wizara ya Utalii na Mambo ya Kale Zanzibar, Fatma Mabrouk (wa pili kulia walioketi) wakiwa kwenye picha ya pamoja na viongozi pamoja na maofisa wa Benki ya Exim pamoja na Jumuiya ya Wawekezaji wa Utalii Zanzibar (ZATI) wakati wa hafla ya utiaji saini hati ya Makubaliano ya kiutendaji baina ya taasisi hizo mbili mjini Zanzibar mwishoni mwa wiki.

Serikali ya Mapinduzi ya Zanzibar haitamvumilia yoyote atakaejihusisha na matendo ya udhalilishaji kwa lengo la kumaliza kabisa tatizo hilo.

Rais wa Zanzibar na Mwenyekiti wa Baraza la Mapinduzi Alhajj Dkt Hussein Ali Mwinyi ametoa kauli hiyo katika Hotuba iliyosomwa kwa Niaba yake na Makamu wa Pili wa Rais wa Zanzibar Alhajj Hemed Suleiman Abdulla wakati akizindua Kongamano la Nane la kuukaribisha Mwezi Mtukufu wa Ramadhan lililofanyika katika Ukumbi wa Sheikh Idrisa Abdulwakil Kikwajuni Zanzibar.

Amesema Serikali imejipanga na inaendelea kuchukua hatua kali dhidi ya wanaojihusisha na matendo hayo ambayo yanaiathiri jamii hasa kwa vizazi vijavyo.

Alhajj Dkt Mwinyi amesema imefika hatua kwa wananchi kuacha muhali na kutowaonea huruma wafanyaji wa vitendo hivyo ili kuisaidia Serikali katika kusimamia kesi za matukio hayo ya udhalilishaji.

Aidha Rais Dkt Mwinyi ameiasa jamii iendelee kutoa ushirikiano wa kutosha katika kuwafichua wahusika wa matendo hayo kwa pamoja na kutoa ushahidi unapohitajika ili sheria iweze kufata mkondo wake.

Pamoja na hayo Rais wa Zanzibar na Mwenyekiti wa Baraza la Mapinduzi amewataka waumini hao kuiga kigezo chema na Mtume Muhammad (S.A.W) ambae alikuwa akikemea kwa maneno na vitendo juu ya udhalilishaji wa wanawake na watoto.

"Mtume Muhammad (S.A.W) alikuwa akikerwa na matendo yote ya kuwadhalilisha wanawake na watoto na kufikia kuwakaripia wale wote wenye tabia na mienendo hiyo" Alisema Dkt Mwinyi

Sambamba na hayo Rais Dkt Mwinyi ametumia fursa hiyo kuwaasa waumini kujiandaa kuupokea Mwezi Mtukufu wa Ramadhan kwa kuzidisha Ibada na kuacha yote yaliyokatazwa na Sheria yetu.

" Naomba tukumbushane kwamba Mwezi Mtukufu wa Ramadhan upo mlangoni na ni wajibu wetu kujiandaa kuupokea namna bora kabisa ya kuupokea ugeni huu ni kuzidisha Ucha Mungu kwa kufanya Amali njema na kuacha yale yote tuliyokatazwa" Dkt Mwinyi.

Pia Rais Dkt Mwinyi amewaasa wafanyabiashara kujitahidi kuwaonea huruma waumini katika Mwezi wa Ramadhan kwa kuweka tahfifu bei ya bidhaa na kukemea tabia ya baadhi ya Wafanyabiashara kupandisha bei kiholela ili kuepuka chumo la haramu.

Kwa upande wake Naibu Mufti Mkuu wa Zanzibar Sheikh Mahmoud Mussa Wadi amewataka waumini wa Dini ya Kiislamu kujikita katika Ibada kufikia Daraja la Uchamungu ambali ndio lengo la kuweko kwa funga ya Ramadhani.

Amesema Uislamu umeeleza kuwa ni hasara kubwa kwa Muumini ambae amediriki Mwezi Mtukufu wa Ramadhani na kutosamehewa madhambi yake.

Nae katibu Mkuu wa Taasisi ya Zanzibar Relief and Development Foundation (ZARDEFO) Ali Muhammad Haji ameeleza kuwa lengo la kuandaa Kongamano hilo ni kuwaweka tayari waumini kuweza kuukabili Mwezi Mtukufu wa Ramadhan na kuwakumbusha waumini kuweza kujikita katika Ibada katika Mfungo mzima wa Mwezi wa Ramadhan.

Akiwasilisha Mada katika Kongamano hilo Alhabyb Muhammad Bin Hussein Alhabshy kutoka Seuni Hadhramut Nchini Yemen ameeleza kuwa ili kumaliza tatizo la Udhalilishaji ni vyema waislamu kurudi katika Sheria ya Allah Mtukufu.

Mada kuu katika kongamano hilo ni athari za udhalilishaji katika uislamu.

Na Said Mwishehe, Michuzi TV

NCHINI  Tanzania chini sekta ya kilimo ni  muhimili wa maendeleo ya uchumi na ukweli ni kwamba sekta hiyo inachangia kiasi cha nusu ya pato la Taifa huku robo tatu ya bidhaa zinazouzwa nje ya nchi na chanzo cha chakula pamoja na utoaji wa fursa za ajira zaidi ya asilimia 75  ya Watanzania.

Kwa kukumbusha tu sekta hiyo ya Kilimo ina uhusiano mkubwa na sekta zisizo kuwa za kilimo kupitia uhusiano wa usafishaji kwenda kwenye usindikaji wa mazao ya kilimo, matumizi na uuzaji nchi za nje;Inatoa malighafi kwa viwanda na soko kwa bidhaa zilizotengenezwa.

Kubwa zaidi  Tanzania inazalisha takribani asilimia 97 ya  mahitaji yake ya chakula. Uzalishaji wa mazao ya chakula unatofautiana mwaka hadi mwaka kutegemea kiasi cha mvua kilichopatikana.

Maendeleo ya kilimo yamekuwa chini ya Serikali/fedha za umma kwa kipindi kirefu. Hata hivyo marekebisho ya uchumi kwa jumla yamekuwa na yanaendelea kuwa na matokeo ya muhimu kwenye sekta ya kilimo.

Marekebisho ya kiuchumi yamesababisha kufunguka sekta hiyo kwa uwekezaji binafsi katika uzalishaji na usindikaji , uagizaji pembejeo za kutoka nchi za nje na usambazaji na masoko ya kilimo. Serikali imebaki na kazi ya usimamizi na usaidizi wa umma na dhima ya uwezeshaji.

Umuhimu wa sekta ya Kilimo katika nchi yetu pamoja na mambo mengine ndio sekta iliyopewa nafasi kubwa na Watanzania ,asilimia kubwa ya Watanzania wanajishughulisha na kilimo.Wapo wanaolima Kilimo kwa ajili ya mazao ya biashara na wapo wanaolima kwa ajili ya chakula.

Tunafahamu Kilimo hakimtupi mkulima,hivyo kila Kona ya nchi yetu kilimo kimepewa nafasi kubwa.Wakulima wanakifurahia Kilimo bila kujali changamoto wanazokumbana nazo, changamoto kwao wakati mwingine wanaigeuza kuwa fursa .Ni jambo la kawaida kumuona mkulima anatumia jembe la mkono na bado akafurahia kilimo.

Ni jambo la kawaida kwa mkulima kulima kilimo cha kisasa na mambo yakaenda vizuri.Kubwa kuliko yote  Tanzania imejaaliwaa kuwa na aridhi yenye rotuba,kuna maji ya kutosha yanayoweza kutumika kwenye kilimo cha umwagiliaji.

Kwa kutambua kuwa kilimo kimeajiri maelfu ya Watanzania, Serikali imeweka mikakati mbalimbali kuhakikisha Kilimo kinaendelea kukuwa na kuwa na tija kwa wakulima na Watanzania kwa ujumla.Bajeti ya Serikali kwenye sekta ya Kilimo imekuwa ikiongezeka mwaka hadi mwaka.

Kama ambavyo tunafahamu kuhusu Kilimo na umuhimu wake Ilani ya CCM ya mwaka 2020 inaeleza kwa kina mipango na mikakati ya kuendeleza kilimo na kupitia Ilani hiyo inafafanua kuwa hata katika kukabiliana na umasikini kilimo ndio njia sahihi ya kuwaondoa Watanzania kwenye umasikini hasa umasikini wa kipato .Hivyo tunapozungumza Kilimo lazima tuelewe Kilimo kimebeba hatma ya Watanzania walio wengi.

Nikiri sekta ya Kilimo imegawanyika katika maeneo mengi tu,katika Makala haya nataka kuzungumzia umuhimu wa kuhifadhi Mbegu bora za asili, mbegu ambazo zinahimili hali ya hewa ya nchi yetu ya Tanzania, Mbegu za asili ambazo zinahimili mazingira yaliyoko.Kwa kifupi nataka kuzungumzia umuhimu wa kuwa na benki za  Mbegu za jamii.

Tunafahamu kwa sasa kukua kwa teknolojia, tumeshuhudia Mataifa mbalimbali duniani yakijikita katika kuzalisha mbegu na kuzisambaza katika Mataifa mengine.Lakini kwa upande wangu naamini Tanzania bado tunao uwezo wa kuhifadhi mbegu zetu za asili kwenye benki za mbegu za jamii.Ninaposema benki sina maana ya zile benki za kutunza fedha bali nazungumza maeneo maalum yanayotumika kuhifadhi na kutunza mbegu.

Hivyo tunakuwa na benki za mbegu ambazo zitasaidia kupunguza ile changamoto ya wakulima kuhaha kutafuta Mbegu  inapofika msimu wa kilimo.Benki hizi zinaweza kuanzishwa na mtu mmoja,kikundi au taasisi.Ukweli uliopo benki za mbegu zinapatikana katika maeneo mengi duniani na zimekuwepo kwa miaka mingi zikiwa na lengo la kuhifadhi,kurejesha ,kuimarisha na kuboresha mifumo ya mbegu ya ndani.

Nieleze kitu kidogo kuhusu benki ya mbegu, kwa hapa nchini kwetu Tanzania mwamko wa wanajamii katika kuanzisha na kusimamia benki za mbegu ni mdogo.Benki hizo zilikuwa zinapatikana katika maeneo machache ya Dodoma na Mbeya.Benki hizo zinafahamika kwa majina mengi,wapo wanaoziita benki za Jeni za Jamii, nyumba za mbegu za mbegu za wakulima,vibanda vya Mbegu,hifadhi ya Mbegu za Jamii,maktaba ya Mbegu na wengine huziita benki za mbegu za jamii.

Kwa wakulima ambao wanazo benki za mbegu za jamii huhifadhi Mbegu za mazao ya aina mbalimbali zikiwemo zile zinazolimwa kwa wingi,mfano mahindi,mpunga aina nyingine za mbegu.Pia wanahifadhi mbegu za mazao yanayolimwa kwa uchache kama vile Mtama na mazao ambayo walaji wameyatelekeza  kama viazi vikuu.Mbegu hizo zinaweza kuhifadhiwa kwa kiasi kidogo au kikubwa kulingana na hitajio na upatikanaji wake.

Kwa kufafanua zaidi zipo hatua na mchakato wa kuanzisha na kusaidia benki za mbegu za jamii.Aidha kuanzisha na kuunga mkono benki ya mbegu ya jamii inahusisha htua kadhaa, hivyo ni muhimu kupitia mchakato huo bila kukimbilia na kuruhusu muda wa kutosha wa kuingiliana na wakulima.Kipaumbele kinapaswa kutolewa kwa kujenga uelewa kwa jamii kuhusu umuhimu wa kuanzisha na kusimamia benki ya mbegu.

Miundombinu kwa ajili ya kuhifadhi Mbegu ije badae baada ya jamiii kuwa na uelewa wa kutosha na kuwa tayari kuanzisha na kusimamia benki husika.Pia kuwa na jengo nzuri peke yake kwa ajili ya benki ya mbegu haifai ikiwa wakulima hawana motisha na ujuzi wa kulitumia.

Ni vema tukafahamu kuwa kuna hatua kuu tisa katika kuanzisha na kuunga mkono benki ya mbegu.Baadhi ya hatua hizo ,ya kwanza ni uchambuzi wa hali halisi ya Mbegu, hatua hiyo inahusisha shughuli tatu; uchambuzi wa aina mbalimbali za mazao yanayolimwa na mwenendo wake, uchambuzi wa mifumo ya mbegu na uteuzi wa jamii na sehemu la kuanzisha benki za mbegu.

Aidha uchambuzi wa aina mbalimbali za mazao yanayolimwa n muelekeo wake , iko hivi  uchambuzi huo ni muhimu kwa kuwa unasaidia jamii kuelewa aina za mazao yaliyoko mashambani na pia kujua kama mazao hayo yako eneo moja tu au yamenea kwenye jamii nzima .

Pia hujulisha mazao yale yanayolimwa kwa wingi na yale ambayo yanakaribia kutoweka au ambayo yameshatoweka .Zoezi hili linaweza kukamilishwa kwa kuwa na maonesho ya mbegu ili kusaidia kujua mahali zilipo Mbegu ambazo ni adimu na kukamilisha orodha ya mbegu zilizopo na taarifa zake ambazo huingizwa kwenye daftari la mbegu.Shughuli hiyo husaidia kutambua walinzi wa rasimali adimu na za kipee na kujenga uelewa kuwa watu wengi kuhusu umuhimu wa mbegu za mbegu.

Katika uchambuzi wa mifumo ya mbegu,hiyo ni mahususi katika kutambua mifumo ya mbegu iliyopo na michango yake katika kutosheleza hitajio la mbegu kwa wakulima.Kuhusu  uchambuzi wa jamii na sehemu ya kuzalisha benki ya mbegu hapa ni vema ikafahamika sababu mbalimbali zinapaswa kuzingatiwa wakati wa kuchagua jamii au eneo la kuanzisha benki za mbegu za jamii.

Hapo utaangalia upatikanaji wa aina tofauti za mbegu kwenye jamii, uzalishaji wa mbegu wa kutosha kwa mahitaji ya jamii , upatikanaji wa mbegu nzuri na bora ,mfano uwepo wa maduka ya pembejeo yanayouza mbegu za asili,uwepo wa wakulima wanaobadilishana ,wanaotunza na kuchagua mbegu na uwepo wa soko lenye wigo mpana wa mbegu.

Pia uwepo ujuzi shirikishi wa jadi wa mbegu, maarifa ya kutosha ya kuchagua mbegu bora ,nia ya vijana katika Kilimo, Mazingira mazuri ya sera yanayounga mkono mbegu za asili ,eneo liwe linafikika kiurahisi kwa wana jamii walio wengi .Eneo la kuhifadhi mbegu linaweza kuwa ni jengo la mwana kikundi.

Hatua ya pili ni kuhamasisha na kuiandaa jamii, ,hii ni kulingana na uelewa wa hali halisi ya bioanuai ya kilimo ndani ,wakulima wanaweza kuanza kuhamasishwa kushiriki katika shughuli za benki ya mbegu.Vikundi vidogo vy wakulima vinaweza kuanzishwa ambavyo vitaainisha mazao muhimu na kukusanya mbegu kwa niaba ya jamii kisha kufuatilia uzalishaji wa mbegu zilizopotea ,zilizopo hatarini kupotea .

Kuzalisha mbegu ni shughuli ya vitendo na kiashiria kuwa walulima wamehamasika .Hiyo inaweza kupanuliwa baadae kwa wanachama wa benki y mbegu ambayo pia wanakusanya mbegu kwenye mitandao yao.

Akielezea zaidi hatua hizo Mratibua Shirika lisilo la kiserikali linalojishughulisha na kilimo hai( TABIO) Abdallah Mkindi anasema hatua ya tatu ni kuchagua aina za mbegu kwa ajili ya kuhifadhi ambapo anaeleza benki za mbegu za jamii huwa na lengo la kutunza Mbegu za mazao muhimu."Baadhi wanasisitiza kutunza mbegu za mazao ya jadi yanayohusiana na utamaduni wa ndani.

"Wengine wanaweka kipaumbele cha kutambua ,kuzalisha na kusambaza mbegu ambazo zinauwezo wa kuhimili changamoto za magonjwa na mabadiliko ya tabianchi kama vile joto,ukame na mafuriko.Mbegu za asili na zile zilozoboreshwa zinaweza kuchaguliwa kwa ajili ya kutunza, ni muhimu kwa Wana jamii kushauriana kuhusu aina za mbegu ambazo wanapendekezwa zikiwekwe kwenye benki zao"anasema Mkindi.

Wakati hatua ya nne , Mkindi anasema ni kuchagua mbegu bora na safi .Kigezo muhinu katika Uchaguzi wa mbegu ni kupata sampuli na kuchagua ambazo hazina magonjwa, hiyo inawezekana kwa kuchagua kutoka kwenye maeneo mbalimbali ya shamba na kutoka kwenye mimea na mashuke bora mbalimbali.

"Epuka kuchagua mbegu kunta kutoka kwenye mimea iliyo pembezoni mwa shamba ili kuondoa uwezekano wa maingiliano ya chavua . Tahadhari ichukuliwe ili kuchagua mimea ambayo haina magonjwa.Ni vema mbegu zisafishwe kuanzia shambani ili kuondoa zile zenye magonjwa,magugu na wadudu.Magonjwa ya mbegu husababishwa na kuvu,bakteria na virusi.

"Magonjwa mengi y kuvu yanatokana na udongo na hutokea kwenye uso ( mabano sehemu ya juu) ya mbegu ambazo hudsbabisha kushindwa kuota au kuwa na miche yenye magonjwa.Umakini unapaswa kuzingatiwa wakati wa kukusanya/ kuchukua mbegu ikiwa ni pamoja na kuhakikisha kuwa mikononi, vifaa vya kuvunia kama vile kisu au panga, na mifuko au vyombo vingine ni safi,amesema.

Aidha Mkindi anasema ni muhimu kuondoa sampuli yoyote ya mbegu ambayo ina dalili ya kuliwa na wadudu au ina magonjwa na kurudia zoezi hilo wakati wa kusafisha, kwa kuwa wadudu na magonjwa yanaweza kuongezeka wakati mbegu zimehifadhiwa.

Anasema ubora wa mbegu unatakiwa kufuatiliwa mara kwa mara kwa kufanya yafuatayo; kuchunguza kwa macho chombo kilichohifadhia mbegu, kuondoa kwa mkono mbegu zote au sehemu yake na kukagua kiwango cha unyevu,uwepo wa wadudu na magonjwa .Pia kufuatilia kiwango cha joto na unyevu kwenye vyombo vilivyohifadhia mbegu kwa kutumia kupima joto na unyevu .

Kwa mujibu wa Mkindi hatua ya tano ni kuweka miundombinu inayofaa ili kuweka mbegu katika hali ya usafi,afya na kuwa hai, miundombinu stahiki ni muhimu iwepo."Miundombinu hii inaweza kuwa ya kawaida mwanzoni lakini ikaaendelea kuboreshwa kulingana na wakati na hitajio.

"Miundombinu hiyo ni pamoja na rafu( shelfu au biliji kama inavyotambulika kwa wenyeji wa Mtwara) ,makabati ya mbao na chuma,mzani wa kupimia mbegu, kaushio la jua , vifaa vya kuhifadhia mbegu vyenye ujazo tofauti, kifaa cha kupangia madaraja ya mbegu ( CD grader), nyaraka za kutunzia kumbukumbu, ubao wa matangazo pamoja  na kipima joto na unyevu,anafafanua.

Hatua ya Sita ni kuingia taarifa za mbegu kwenye daftari la kumbukumbu , ambapo anaeleza benki za mbegu za jamii sio tu kuwa ni sehemu ya kuhifadhia mbegu na vipando lakini pia ni sehemu ambayo ujuzi wa asili na taarifa husika kuhusu mbegu za asili zinaweza kupatikana."Hivyo ni muhimu wakulima wakafundishwa kuweka taarifa za mbegu kwenye benki.

"Taaarifa hizo ni jina la mbegu( la asili au la kisayansi) ,matumizi yake maalumu, hali ya Sasa ya upatikanaji wa mbegu hiyo , sifa za jumla za mbegu hizo ,mbinu za kulima mbegu hizo ,kiwango cha usambazaji wa kilimo chake, uwezo wake wa kuvumilia magonjwa, ukame,thamani ya lishe yake, matumizi mbalimbali ya mbegu hiyo,"anafafanua Mkindi.

Aidha rejesta za kuweka kumbumbu za mbegu ambazo zinahifadhiwa kwenye daftari zijulikanazo kama rejesta ambazo ni rejesta ya mbegu zilizokusanywa na hilo ni daftari la mbegu zote zilizokusanywa kutoka kwa wakulima na kuhifadhiwa katika benki za mbegu za jamii.

Wakati hatua ya saba ni Kuzihuisha mbegu kwa kuzipanda  mara kwa mara ,ambapo kwa ujumla benki za mbegu za jamii zinakuwa na kiaisi kikubwa cha mbegu za asili na pia zinahifadhi kiasi kidogo cha mbegu zilizoboreshwa.Kulingana na upatikanaji wa rasilimali benki za mbegu hufanya zoezi la kuzipanda mbegu mara kwa mara ili kubakia kuwa hai na kubaki na ubora wake wa uotaji.

"Kwa aina za mbegu ambazo zinamahitaji , wanachama wa benki za mbegu za jamii wanaweza kutoa kipande cha ardhi kwa ajili ya kuzizalisha.Kwa aina ambazo zina soko kubwa ni rahisi kuamua kiasi kinachozalishwa kila mwaka kulingana na mahitaji ya wakulima."anasema Mkindi.

Anataja hatua ya Nane ni Kushirikiana habari ambapo anasema kushirikiana habari na uzoefu Kati ya mwanachama,wasio wanachama na wadau wengine ni jukumu jingine muhimu la benki za mbegu za jamii.Kushirikishana huku kunaweza kufanyika kwa njia ya kufanya maonesho ya mbegu.Pia inaweza kufanyika kwa kuandaa matukio ya misimu ambapo wakulima hubadilishana mbegu na maarifa yanayohusiana na mbegu.

Pia vikundi vya wakulima vinaweza kutenga baadhi ya siku za kutembelea mashamba ili kujionea aina mbalimbali za mbegu zinazopandwa, kutumia fursa za mikutano ya Kijiji na mingineyo katika kupashana habari zinazohusiana na benki za mbegu  .

Hatua ya tisa; Kufanya Ufuatiliaji na kupima matokeo ambapo benki za mbegu za jamii zinatumia mbalimbali ili kuhakiku kuwa mbegu zinazohifadhiwa ni zile zenye ubora ambao hauna magonjwa, wadudu,magugu na uchafu.

Pia Ufuatiliaji wa shughuli za benki pamoja na kupima matokeo yake hufanywa na timu ya usimamizi iliyoundwa .Dhumuni ni kuangalia nyuma na kupima malengo yanafikiwa au laa, Ufuatiliaji wa kila mwaka unaweza kujulisha jinsi benki ya mbegu ya jamii yaliyoweza kusimamiwa vizuri, ambaye alichangia katika shughuli zake na ambaye hakuwa na mbegu.

Na Mwandishi Maalum,Dodoma

Kasi ya mabadiliko ya kiuchumi, kijamii na kisiasa inayoikabili Tanzania na Dunia kwa ujumla inawataka Mawakili wa Serikali na hususani vijana, kuwa tayari kwa kujiendeleza , kujijengea uwezo na umahili katika maeneo mbalimbali ili kukabiliana na kasi hiyo.

Hayo yameelezwa leo ( Jumatatu) na Mwanasheria Mkuu wa Serikali Mhe, Jaji Dkt. Eliezer Feleshi wakati alipokutana na kufanya mazungumzo na Mawakili wa Serikali Vijana takribani 27 kutoka Ofisi ya Mwanasheria Mkuu wa Serikali na Ofisi ya Taifa ya Mashtaka Kanda ya Dodoma.

AG Feleshi amewaambia Mawakili hao wa Serikali kwamba, ni kwa kujiendeleza na kujiongezea maarifa ndipo watakapoweza kuishauri vema na kwa weledi Serikali na kuedesha mashauri na mashtaka kwa ubora na viwango vya hali ya juu kama Mawakili wa Serikali.

“kwa muda mrefu nimekuwa nikitamani sana kukutana nanyi Mawakili wa Serikali Vijana, na leo imewezekana. Na kubwa ambalo nimependa tubadilishane mawazo ni hili la kujengeana uwezo na maarifa katika sehemu zetu za kazi ili kupitia maarifa hayo muweze kutekeleza majukumu yenu na katika viwango vinavyokubalika” akasema AG Feleshi

Amebainisha kwamba yeye binafsi ni muumini mzuri sana wa dhana ya kujiendeleza na kujiengea maarifa na umahili mahali pa kazi. “Nimelisimamia hili katika maeneo mbalimbali niliyofanya kazi baada ya kuona changamoto mbalimbali katika utekelezaji wa majukumu nikiwa Mwendesha Mashtaka wa Serikali na pia nikiwa Jaji kiongozi kwa sababu, niliona haja na umuhimu wa suala hilo na nimeona matokeo chanya ya dhana hiyo”.

Katika mazungumzo hayo na ambayo yamefanyika katika ukumbi wa mikutano wa Ofisi ya Mwanasheria Mkuu Mtumba, Dodoma . AG Feleshi amesema uwezeshwaji wa Mawakili wa Serikali waliopo katika Ofisi ya Mwanasheria Mkuu wa Serikali, Ofisi ya Mataifa ya Mashtaka kunaweza kufanyika kwa kuweka utaratibu mzuri wa Mawakili Waandamizi wenye uzoefu na waliobobea kuwafundisha na kuwaelekeza Mawakili wa Serikali vijana ili nao waweze kuboresha utendaji wao wa kazi.

“Tutambue wazi kwamba, dunia inabadilika kwa kasi sana, nasi lazima tuenende na kasi hiyo, nitawapa mfano mdogo, vita vinayoendelea hivi sasa kati ya Urusi na Ukraini italeta changamoto nyingi na kubwa, mnasoma huko Ulaya wanavyojadiliana kuangalia namna na hatua za kukabiliana na changamoto zitakazotokana na vita hiyo zikiwamo za masuala ya gesi na mafuta. Kwa hiyo tunaweza kujikuta tunapokea wawekezaji wengi katika maeneo hayo je kama mawakili wa Serikali tunajipangaje” akaeleza AG Feleshi.

Akawataka Mawakili hao wa Serikali kutambua kwamba leo wao ni vijana lakini kesho watakuwa viongozi na huwezi kuwa kiongozi pasipo kuwa na nia, hamu, utashi na uthubutu wa kujiendeleza na kujijengea maarifa. Nyinyi mmesoma katika mazingira mazuri na bora kuliko sisi wa huko zamani, rai yangu kwenu zitumieni fursa hizi vizuri”.

Amebainisha kuwa ni lazima na muhimu kwa wakili wa serikali kuwa na ujuzi na maarifa mtambuka na kuweza kutekeleza majukumu mbalimbali kwa wakati mmoja.

“Usiridhike kwamba wewe ni mwendesha mashtaka basi ukaishia hapo, au wewe ni Muandishi wa Sheria ukaridhika hivyo au wewe ni Mpekuzi wa Mikataba ukaridhika na hali hiyo. Kama ni mwendesha mashtaka basi uwena uelewa pia wa kuedesha kesi za madai, ujue pia kuandika sheria, ujue pia kupekua mikataba, na hivyo hivyo kwa muandishi wa sheria, ama mpekuzi wa mikataba, uwe tayari kufanya kazi sehemu au katika taasisi yoyote”

Akitilia mkazo juu ya umuhimu wa Mawakili wa Serikali kujiendelea na kujengea uwezao na umahili sehemu za kazi. Mwanasheria Mkuu Feleshi hata muelewa wakili yoyote wa serikali wakiwamo viongozi watakaofanyia mzaha jambo hilo na kwamba watakuwa kama kama wahujumu wa maendeleo yao binafsi ya na Taifa.

Vile vile amewahimiza Mawakili wote wa Serikali, kujiamini, kujithamini na kujipambanua kwa sababu nafasi yao kama Mawakili wa Serikali ni kubwa na ya heshima sana.

Kwa upande wao Mawakili hao wa serikali pamoja na kumshukuru Mhe. Mwanasheria Mkuu kwa kukutana nao na kubadilishana mawazo wameahidi kuzingatia ushauri wake na pia wameomba kuandaliwa utaratibu wa namna ya kubadilishana uzoefu ikimo namna ya kwenda mahakamani kuendesha.

“Mhe. Tunakushuru kwa kukutana nasi, tutayazingatia haya na tunaomba utaratibu uaandaliwe ili tuweze kubadilishana uzoefu na kujifunza na pia kwenda mahakamani”. Akasema Dkt. Dalfina Ndumbalo Wakili wa Serikali kutoka Ofisi ya Mwanasheria Mkuu wa Serikali.

WADAU wa haki za wanawake Pemba wamesema wapo tayari kushirikana na ofisi za serikali kujadili mbinu bora za utatuzi wa mapungufu na changamoto zinazowakabili wananchi katika maeneo yao na kupelekea kukwaza ufikiaji wa hazi za wanawake kushiriki kikamilifu katika masuala ya uongozi.

Wametoa kauli hiyo wakati wa mkutano wa kujadili mpango kazi wa namna ya kuzitaftia ufumbuzi changamoto zilizoibuliwa na wahamasishaji jamii kupitia mikutano iliyofanyika kwenye shehia ikiwa ni sehemu ya utekelezaji wa mradi wa ushiriki wa wanawake katia uongozi unaotekelezwa na Chama cha Waandishi wa Habari wanawake Tanzania, (TAMWA Zanzibar), Jumuiya ya Wanasheria Wanawake Zanzibar (ZAFELA) Pamoja na PEGAO kupitia ufadhili wa Ubalozi wa Norway nchini.

Walisema baada ya kuzibaini changamoto hizo zilizopo katika jamii, watasaidia kuongeza nguvu kuzifikia taasisi zote zinazohusika na utatuaji wa kero hizo ili kushauriana njia bora za kutatua matatizo hayo.

Aidha walizitaka taasisi hizo ambazo zimeonekana kuwepo kwa changamoto katika utoaji wa haki kwa wananchi kuwa tayari kushirikiana na wadau hao ili kuzitaftia suluhu ya Pamoja changamoto hizo.

Safia Saleh Sultan, mhamasishaji jamii Wilaya ya Chake, alisema moja ya changamoto iliyoibuliwa ni uwepo wa sheria zinazokwaza ufikiaji wa usawa wa kijinsia kwa wanawake kushiriki katika ngazi za uongozi kutokana na sheria hizo kuweka masharti magumu kwa wanawake wanapohitaji kugombea.

Alitaja baadhi ya sheria hizo kuwa ni; Sheria ya watumishi wa Umma No.3/2003, Sheria ya Mahakama ya Kadhi No.7/2001, Sheria ya Vyama vya Siasa (1992) na Sheria ya Uchaguzi no 4/2018, ambapo sheria hizo zimeweka masharti magumu kwa wanawake wanapohitaji kugomea nafasi za uongozi.

Alisema kutokana na masharti ya sheria hizo kuwa ngumu kwa wanawake watumishi wa umma inapelekea kukosekana kwa wanawake wenye uwezo mzuri wa kiutendaji katika ngazi za maamuzi.

Nae mhamasishaji jamii Wilaya ya Wete, Rukia Ibrahim, alisema kuwepo kwa wanawake wengi wasiojua kusoma na kuandika ni miongoni mwa changamoto pia zilizobaika kwenye shehia kuwakosesha wanawake kushiriki kikamilifu katika michakato ya kiuongozi.

Alieleza, “kutokujua kusoma na kuandika kwa baadhi ya wanawake wengi tulibaini ni changamoto inayokwaza wanawake wengi kukosa haki zao za kushiriki katika masuala ya demokrasia na uongozi.”

Mapema mkurugenzi wa jumuiya ya PEGAO, Hafidh Abdi, alisema mkutano huo ulilenga kuwaleta Pamoja wadau wa haki za wanawake kuzipitia changamoto zilizoibuliwa na wahamasishaji jamii kwenye shehia na kuandaa mpango kazi wa Pamoja kuhusu namna ya kutafta ufumbuzi wa changamoto hizo.

“Mkutano huu tumejikita kuzipitia changamoto zote zilizoibuliwa kwenye jamii ambazo kwa namna moja au nyingine zinakwaza upatikanaji wa haki za wanawake na kuzijadili hapa kwa pamoja ili tuone ni njia gani bora tunaweza kuzitumia ili kusaidia changamoto hizo kutaftiwa ufumbuzi,” alisema Mkurugenzi huyo.

Changamoto nyingine ambazo ziliibuliwa na wahamasishaji jamii ni pamoja na, ukosefu wa vitambulisho vya mzanzibar na kuzaliwa kwa wanawake wengi, pamoja na huduma nyingine muhimu za kijamii ikiwemo maji safi na salama kwa baadhi ya shehia.

Mkutano huo uliwashirikisha wadau kutoka taasisi mbalimbali Pemba wakiwemo, viongozi wa vyama vya siasa, Dini, taasisi na idara za serikali, wasaidizi wa sheria, pamoja na asasi za kiraia zinazotetea haki za wanawake ambapo Pamoja na mambo mengine wliahidi kufanyia kazi changamoto zilizoelekezwa kwenye taasisi zao katika kipindi cha wiki mbili.

Naibu Waziri wa Kilimo, Mhe. Anthony Mavunde amebainisha kuwa Serikali imeweka mkakati madhubuti wa kuhakikisha inaanzisha vijiji vya kilimo vya vijana katika maeneo ya kilimo nchini kupitia mfumo wa mashamba makubwa ya pamoja “block farms” ili kuchochea ushiriki wa vijana katika sekta ya kilimo.

Naibu Waziri Mavunde ameyasema hayo jana tarehe 27 Machi, 2022 Jijini Dar es Salaam alipokuwa mgeni rasmi kwenye Maonesho ya Wajasiriamali Wanawake na Vijana yaliyoandaliwa na Umoja wa Wafanyabiashara Wanawake na Vijana Tanzania (TABWA) na katika uzinduzi wa mpango wa kushirikisha Vijana na wakina mama kwenye mnyororo wa kuongeza thamani wa mazao ya kilimo

"Ikiwa ni sehemu ya utekelezaji wa Programu ya Toboa na Kilimo, tumedhamiria kuanzisha mfumo wa mashamba ya pamoja ya vijana (block farming), ili vijana walime, wajenge makazi yao na waishi hapo hapo, hii itakuwa ni ya hatua kubwa ya mfumo mzuri wa kuwawezesha vijana kwenye utatuzi wa chamgamoto ya Ajira na itavutia vijana wengi kuingia kwenye kilimo.

Kupitia program hii Vijana wataandaliwa ardhi ambayo itakuwa imepimwa Afya ya udongo,itakayowekwa mifumo ya umwagiliaji,upatikanaji wa pembejeo na baadaye kutafutiwa masoko ya mazao watakayozalisha.

Tunamshukuru Mh Rais Samia Suluhu Hassan kwa maelekezo yake kupitia benki kuu ya Tanzania juu ya riba kubwa kwenye mikopo ya kilimo,ambapo hivi sasa riba ya mikopo ya kilimo imeshuka mpaka chini ya 10% kwa Taasisi nyingi za fedha na hivyo kurahisisha upatikanaji wa mikopo kwa wadau wa kilimo” Alisema Mavunde

Katika hatua nyingine, Mhe. Mavunde alipokea taarifa ya Vijana waliokwenda kwa ufadhili wa serikali katika maonesho ya Biashara ya Dubai Expo na maonesho ya Kilimo Mjini Konya,Uturuki na kuwataka kutumia ujuzi na fursa walizopata kwa ajili ya kuendeleza kilimo nchini Tanzania na kuwa mabalozi wazuri wa ushiriki wa vijana katika sekta ya kilimo.

Akitoa maelezo ya awali Mkurugenzi Mtendaji wa TABWA, Bi. Noreen Mawala amesema kuwa Taasisi yake itaendelea kushirikiana na Serikali kuhakikisha wanawake na vijana wengi zaidi wanachangamkia fursa nyingi zilizopo kwenye mnyororo wa thamani wa sekta ya kilimo na kuishukuru serikali kupitia wizara ya kilimo kwa hamasa kubwa wanayoitoa katika kuhakikisha ushiriki wa vijana katika sekta ya kilimo ili kutatua changamoto ya Ajira miongoni kwa Vijana na kupunguza umaskini wa wananchi.