· Dhana potofu zilizosambaa kuhusu sekta ya mauzo ya moja kwa moja
Biashara ya masoko ya mtandao inakuwa kwa kasi nchini na katika kanda hii kwa ujumla ambayo ni matokeo ya ongezeko la idadi ya watu na vijana wenye umahiri. Hata hivyo bado kuna dhana zisizo sahihi kwamba hii sio biashara halali.
Dhana hii potofu inaendelea kuwepo licha ya kwamba biashara ya masoko ya mtandao ya kitaalamu ni sekta yenye thamani ya dola za kimarekani billioni 190 ikiwa na zaidi ya wasambazaji milioni 96 duniani kote. Kampuni ya mauzo ya moja kwa moja ya QNET ni sehemu ya sekta hii ambayo imedhibitiwa na sheria, maadili na taratibu za utendaji zile zinazosimamia taasisi halali.
Meneja Mkuu wa kanda wa QNET Kanda ya Kusini mwa Jangwa la Sahara Afrika wakati alipotembelea jijini Dar es salaam hivi karibuni, Biram Fall alikanusha dhana potofu kwa kusema kwamba kampuni ya QNET inaendesha biashara halali katika nchini nyingi na duniani kote na wanatoa bidhaa na huduma halisi.
Bwana Fall alikuwa nchini wakati kampuni ilipoendesha maonesho ya Expo kuonyesha bidhaa na huduma kwa wateja, ambapo alibainisha kwamba wamekuwa wakiendesha shughuli biashara hii kwa zaidi ya miongo miwili na iwapo ingekuwa sio biashara halali haingeweza kudumu kwa muda mrefu kama hivyo.
“Mifumo ya Piramidi huwa haidumu kwa muda mrefu kama ilivyodumu kampuni hii ambayo imekuwa inafanya kazi tangu 1998, matapeli kama hao huwa hawawezi kustahimili” alisema bwana Fall.
Aliongeza zaidi kwamba kampuni hii ina nembo yenye sifa nzuri na inayojulikana duniani ambayo iko tayari kuilinda na hivyo haiwezi kujihusisha na utapeli wa aina yoyote.
“Watu wabaya watakuwepo siku zote hapa na pale, hii ni changamoto. Lakini kwa suala la kanuni tunawahakikishia kuwa biashara katika QNET inaendeshwa kimaadili na kwa sababu hatuko hapa kuwadanganya watu ninawahakikishia kuwa QNET itaendelea kuwa hapa kwa muda mrefu” alisema bwana Fall.
Tofauti kabisa na dhana hiyo kampuni ya QNET imekuja kuwawezesha watu, hasa vijana, alisema akiongeza kwamba kwa mujibu wa Tathmini ya Idadi ya Vijana Afrika iliyofanywa na Taasisi ya Maendeleo ya Afrika (African Institute for Development), kwa sasa Afrika ina zaidi ya asilimia 45% kati ya watu milioni 150 walioko Kenya, Tanzania, Rwanda na Uganda.
Wengi wa vijana hawa wana elimu, wengi wana ufahamu wa teknolojia, wanauwezo wa kuendana na mifumo mipya kwa haraka, wanahamasa ya kuweka juhudi na wana fikra za ujasiriamali – sifa ambazo ni za msingi zinazohitajika kwaajili ya mafanikio endelevu katika biashara ya mauzo ya moja kwa moja.
Biashara ya Masoko ya Mtandao au Mauzo ya Moja kwa moja ni dhana ya biashara ya kimataifa na inaelezewa kama ‘uuzaji wa bidhaa au huduma kutoka kwa mtu mmoja kwenda kwa mwingine, mbali na maduka halisi ya kawaida.’ Mtindo huu wa mauzo una umri wa zaidi ya miaka 100 na ulianzishwa mwanzoni huko nchi USA.
Leo, kuna takribani watu milioni 117 wanaohusika katika biashara hii. Kwa mujibu wa taarifa ya mwaka ya Shirikisho la Vyama vya Mauzo ya Moja kwa Moja Duniani (World Federation of Direct Selling Association) (WFDSA) ya mwaka 2018, biashara ya mauzo ya moja kwa moja ilizalisha dola bilioni $190 za marekani na takribani nusu ya mauzo yote yametokea katika masoko yanayochipukia.
Afrika imechangia chini ya asilimia 1% ya jumla ya mauzo ya WFDSA lakini wataalamu wanatabiri kwamba soko la Afrika Mashariki linatoa fursa ya kukua kwa wajasiriamali wenye ari na hata kwa wale wenye kazi za kudumu na wanania ya kujipatia kipato cha ziada kupitia mauzo ya moja kwa moja.
Katika kanda ambayo matakwa ya ajira rasmi yanazidi kuwa na ushindani na kazi za kudumu kuendelea kuwa kidogo sana, biashara ya mauzo ya moja kwa moja inatoa njia mbadala wa ajira za kawaida kwa wale wanaohitaji kipato cha ziada kuongeza kipato kwaajili kwa mahitaji ya nyumbani, au kwa wale ambao mazingira hayawaruhusu kujipatia ajira rasmi.
Wakati ambapo mtindo huu wa biashara inakabiliwa na changamoto, changamoto kubwa zaidi ni kuenea kwa mifumo isiyo halali ya piramidi ambayo inajiwasilisha kama kampuni halali ya biashara ya mauzo ya moja kwa moja, ambayo inawaahidi wawekezaji wanaotaka kuwekeza kuwa watapata faida kubwa iwapo watawaandikisha watu wengine.
Hoja ni kwamba ‘matapeli’ hawa wanajenga dhana potofu kwenye sekta ya Mauzo ya moja kwa moja, jambo ambapo linaleta vikwazo kwa kampuni halali kusajili mawakala wa mauzo na kuendesha biashara zao halisi na halali.
Matokeo yake, kampuni inatatua tatizo hilo kwa kuwaelimisha umma kuwa makini na ‘matapeli’ kama hao na kuwahamasisha kuthibitisha uhalali wa kampuni yoyote kulingana na inavyotekeleza na kutii kanuni, sheria na taratinbu zilizowekwa na bodi zinazosimamia na mamlaka zinazohusika.
Katika kuimarisha uwepo wake nchini, kampuni ilifanya maonesho ya bidhaa jijini Dar es salaam ambayo yalibarikiwa na Mkuu wa Mkoa wa Dar es salaam Ndugu Paul Makonda, ambaye aliwapa changamoto vijana wanaotafuta fursa kupitia katika kampuni hii kuwa na ujasiri wanapofanyia kazi ndoto zao ili waweze kuwa na mafanikio.
Makonda alisema kwamba historia ya maisha yake binafsi ni ushahidi wa kutosha kwamba kufanyakazi kwa bidii na ujasiri hatimae huleta mafanikio na kuwaasa vijana wadogo kutokutosheka na mafanikio madogo.
Alisema, “Historia ya maisha yangu ni ushahidi kwamba kwa kufanyakazi kwa bidii na kuwa na ujasiri kila wakati unaweza kupata mafanikio unayoyatafuta. Usiridhike kwa mafanikio au vitu vidogo vidogo kuliko ndoto zako”.
Maonyesho ya bidhaa ya Expo yaliyobeba jina la Kuishi Kikamilifi ‘Absolute Living’ inayoendana na falsafa ya msingi ya kampuni , maonyesho haya huwa yanafanyika kila mwaka katika nchi tofauti duniani kote kwa lengo la kuonyesha bidhaa na huduma zake zinazotolewa sokoni.
Pia inakuwa kama jukwaa kwa wateja na wadau wengine wanaotaka kuelewa kuhusu kampuni na mtindo wake wa biashara. Dhana hii ni taswira ya juhudi za kampuni kuhamashisha mwenendo wa kiafya, na mtindo wa maisha wenye uwiano sahihi, kwa kutilia mkazo katika afya, ustawi na Elimu.
“Kutoka katika kozi za elimu kwa njia ya mtandao, (online course) mpaka katika kozi za vifurushi vya sikukuu, mpaka bidhaa za kuongeza nguvu, vyakula vya nyongeza na saa, tuna aina nyingi mbalimbali zinazoweza kutuwezesha kutoa huduma kwa mahitaji mbalimbali. Katika msingi wa yote haya, ni hamu yetu ya kutoa fursa ya ‘kuishi kikamilifu”, alisema bwana Fall.
Kampuni pia inatoa fursa za biashara kwa gharama nafuu kwa watu wanaotaka kuifanya, bila kujali kiwango chao cha elimu.
“Tanzania ni moja kati ya masoko yetu ya kitaalamu katika QNET na kwa kuwezesha kufanyika kwa onyesho la Expo jijini Dar es salaam ni njia ya kurudisha kwa viongozi wetu hapa na kuwa karibu zaidi nao.“ aliongeza.
Kama taasisi kampuni inaamini kwamba hakuna kinachompa nguvu zaidi mtu kama uhuru wa kifedha ambao unatokana na kufanyakazi katika sekta ya mauzo ya moja kwa moja na inaweza kuwa kazi ya kujitosheleza kwa wale watakaoamua kuifanya fursa hii muda wote au katika muda wa ziada.
Tofauti na biashara zingine za kawaida ambazo zinahitaji mtaji mkubwa wa kuanzisha, rasilimali na hata uzoefu, Biashara ya Mauzo ya Moja kwa moja inatoa biashara hii kwa gharama nafuu kwa kila mmoja anayeta kuanza kuifanya bila kujali kiwango chao cha elimu au uzoefu.
Manufaa makubwa ya biashara ya moja kwa moja katika masoko yanayochipukia kama Afrika Mashariki ni kwamba mtindo huu wa biashara una athari kubwa zaidi kuliko katika masoko yaliyoendelea kwa sababu ya athari za kifedha inayoweza kuleta kwenye maisha ya watu, kutoa fursa za ujasiriamali kwa wote, bila kujali sifa au uzoefu, hatimae kuchangia kwa kiasi kikubwa katika kupunguza kiwango cha umaskini katika jamii.
Mkuu wa Mkoa wa Dar Es Salaam Mhe. Paul Makonda akizungumza na wawakilishi, wafanyakazi na waalikwa wa QNET kuhusu maadili ya kazi kwenye uzinduzi wa maonesho ya bidhaa za QNET jijini Dar Es Salaam hivi karibuni.
Mkuu wa Mkoa wa Dar Es Salaam Mhe. Paul Makonda (katikati) na Meneja wa QNET, kanda kusini ya Afrika Biram Fall (kushoto) wakikata utepe kuzindua rasmi maonesho ya bidhaa za QNET 2019 yaliyofanyika hivi karibuni . Kulia ni Mshauri wa Biashara wa QNET Tanzania, Edward Mkony.
.jpg)
